मुख्य संपादक: कु.समिधा भैसारे
शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या थांबविण्यासाठी चंदन शेतीचा विस्तार करणार- घ. पिसे कृषी संशोधन केंद्र, सातारा, चिमूर.
दरवर्षी निसर्गामुळे, योग्य भाव न मिळाल्यामुळे अथवा शासनाच्या अयोग्य धोरणामुळे शेतकऱ्याला आर्थिक नुकसानीला सामोरे जावेच लागते. वर्षभर मेहनत करून पदरचे पैशे खर्च करून, कर्जाच ओझ डोक्यावर घेवून सरतेशेवटी शेतकऱ्यांना काहीही फायदा मिळत नाही. आणि यामुळेच शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या वाढतच आहे. यावर इलाज म्हणून तसेच शेतकऱ्यांच्या आर्थिक उत्पन्नात चांगली वाढ व्हावी या दृष्ठीने चिमूर तालुक्यातील सातारा येथे स्थापित झालेल्या घनश्यामजी पिसे कृषी संशोधन केंद्रामार्फत शेतकऱ्यांना घरी अथवा शेतात चंदनाचे उत्पन्न घेण्यासाठी मोफत मार्गदर्शन करण्यात येत आहे.
चंदन हे एक मौल्यवान आणि सुगंधी लाकूड आहे जे शतकानुशतके भारतात औषधी आणि सौंदर्यप्रसाधनासाठी वापरले जात आहे. अलिकडच्या वर्षांत, शेतकऱ्यांची आर्थिक परिस्थिती सुधारण्याचा मार्ग म्हणून चंदनाच्या शेतीमध्ये वाढ होत आहे. शेतकऱ्यांसाठी चंदनाची शेती हा एक आशादायक पर्याय असण्याची अनेक कारणे आहेत. प्रथम, चंदनाची झाडे वाढण्यास आणि त्यांची काळजी घेणे तुलनेने सोपे आहे. ते विविध प्रकारच्या मातीच्या प्रकारांमध्ये आणि हवामानात लावले जाऊ शकतात आणि त्यांना थोडेसे पाणी किंवा खत आवश्यक आहे. दुसरे, चंदनाच्या झाडांना दीर्घ आयुष्य असते, याचा अर्थ शेतकरी त्यांच्या झाडांपासून अनेक वर्षे स्थिर उत्पन्नाचा आनंद घेऊ शकतात. तिसरे, देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय स्तरावर चंदनाची मागणी वाढत आहे. याचा अर्थ शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकाला चांगला भाव मिळेल याची खात्री देता येईल.
सरकारतर्फे चंदनाच्या शेतीला प्रोत्साहन देण्याकरिता अनेक योजना राबविल्या जातात. चंदनाचे झाड मोठे झाल्यावर बॅंकेतर्फे त्याचा विमा काढला जातो, तसेच चंदनाच्या झाडावर शेतकऱ्यांना कर्ज उपलब्ध होऊ शकते. एकंदरीत, शाश्वत आणि फायदेशीर पिकाच्या शोधात असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी चंदन शेती हा एक आशादायक पर्याय आहे. योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनाने, शेतकरी त्यांच्या चंदनाच्या झाडापासून पुढील अनेक वर्षे स्थिर उत्पन्न मिळवू शकतात.
चंदनाचे झाड तीन वर्षाचे झाल्यापासून त्याच्या पानांची विक्री करून आर्थिक उत्पादन चालू होते. चंदनाच्या पानापासून बनविलेल्या चहाची मोठ्या प्रमाणात मागणी आहे. चंदनाची पूर्ण वाढ होण्यास आठ ते बारा वर्षाचा कालावधी लागत असतो. पूर्ण वाढ झालेल्या झाडाची सरासरी किंमत आठ ते दहा लाख होऊ शकते.
चंदनाची शेती करण्यास उत्सुक असलेल्या शेतकऱ्यांना घनश्यामजी पिसे कृषी संशोधन केंद्रामार्फत मोफत मार्गदर्शन करण्यात येत आहे. अधिक माहितीसाठी ८७९९९५९९१४ या क्रमांकाशी संपर्क साधावा.
